Natura obdarzyła koty pamięcią krótko i długotrwałą. To tłumaczy dlaczego w danym mieszkaniu koty trafiają do kuwety niemal na oślep czy miski na pokarm odruchowo, oraz dlaczego potrafią to zrobić nawet wtedy, gdy te kocie utensylia zmienią miejsce swojego przebywania. Koty tak samo jak ludzie i psy uczą się przez obserwowanie zjawisk, naśladowanie zjawisk oraz wykorzystują metodę prób i błędów.
Przychodząc na zawołanie, kot zachowuje się jak pies, ale psy po pierwsze robią to by pana zadowolić, a po drugie by zdobyć przy okazji jakąś przekąskę. Koty natomiast podejmują decyzję dotyczące tego drugiego, co rzeczywiście mają zamiar zrobić, a czego nie, gdyż są wiernymi wyznawcami dobrze rozumianego egoizmu chłodnej kalkulacji. Jeśli kot zrozumie, że będzie miał coś w zamian za daną reakcję, to można poddać takiego kota regularnej i owocnej tresurze.
Koty z zainteresowaniem obserwują świat ludzi. Koty podpatrują zachowania ludzi i nieźle im czasem wychodzi naśladowanie człowieka. Przykładem jest naśladowanie przez kota krótkiego procesu otwierania i zamykania drzwi. Znane są przypadki, w których na widok jedzącego przy stole pana, kot zaczyna najpierw sięgać łapą do miski z karmą, a następnie łapę wylizywać, zamiast jak zwykle spożywać pokarm sięgając do miski pyszczkiem.